Successieplanning: Gesplitste aankoop - Alles wat je moet weten

10 maart | Kennis van wonen

Een appartement aan zee, een kleinere woning, een chalet in de Ardennen, een opbrengsteigendom … Wanneer we ouder worden, kan het interessant zijn om ons spaargeld te investeren in een onroerend goed, om er zelf van te kunnen genieten, of om het te verhuren. Een belangrijke vraag die dan ook rijst, is hoe deze aankoop kan kaderen in je successieplanning. De gesplitste aankoop kan een geschikte techniek zijn. Bij een gesplitste aankoop koopt de ene partij, vaak de ouders, het vruchtgebruik van het onroerend goed en de andere partij, vaak de kinderen, de blote eigendom. Na overlijden van de beide ouders komt het vruchtgebruik vervolgens integraal toe aan de kinderen, zonder dat hierop nog een erfbelasting verschuldigd is.­ Een ander voordeel van de gesplitste aankoop is dat de ouders nog steeds de huurinkomsten kunnen genieten van de woning of er zelf kunnen in wonen. Lees de blog of bekijk de video met onze expert Luna:

Wat is het verschil tussen vruchtgebruiker en blote eigenaar?

Bij een gesplitste aankoop wordt het eigendomsrecht van een onroerend goed opgedeeld in twee delen: vruchtgebruik en blote eigendom. Deze opsplitsing brengt verschillende rechten en plichten met zich mee:

  • Vruchtgebruiker: De persoon met het vruchtgebruik heeft het recht om de woning te gebruiken en te genieten van de opbrengsten (bijvoorbeeld door verhuur). Dit recht eindigt meestal bij overlijden.
  • Blote eigenaar: De blote eigenaar is de juridische eigenaar van het onroerend goed, maar kan het niet gebruiken zolang het vruchtgebruik loopt. Pas wanneer het vruchtgebruik eindigt, krijgt de blote eigenaar de volledige beschikking over het onroerend goed.

Een vruchtgebruiker bevindt zich dus ergens tussen een huurder en een volle eigenaar. Hoewel zij het genotsrecht hebben, zijn ze verantwoordelijk voor onderhoud, verzekering en kleine herstellingen, terwijl grotere structurele reparaties voor rekening van de blote eigenaar zijn.

Voordelen en nadelen van gesplitste aankoop

Voordelen:

Een groot voordeel van gesplitste aankoop is de besparing op erfbelasting. Wanneer de vruchtgebruiker overlijdt, gaat het vruchtgebruik automatisch over naar de blote eigenaar, zonder dat dit wordt belast in de nalatenschap. Dit kan aanzienlijk schelen in de erfbelasting, zeker wanneer een familielid blote eigenaar is.

Nadelen:

Het grootste nadeel is de gedeelde verantwoordelijkheid. Bij verkoop moeten zowel de vruchtgebruiker als de blote eigenaar akkoord gaan en hun handtekening zetten. Dit betekent dat de ouders en kinderen goed met elkaar moeten kunnen samenwerken, wat niet altijd vanzelfsprekend is. Een hechte familieband is dus een belangrijke voorwaarde om deze constructie succesvol te laten verlopen.

Voorwaarden voor een gesplitste aankoop

Om te voorkomen dat de fiscus een gesplitste aankoop ziet als een verdoken schenking of legaat, moeten aan enkele voorwaarden worden voldaan:

Eigen middelen van de blote eigenaar:
De blote eigenaar moet kunnen aantonen dat hij of zij de aankoop met eigen middelen heeft gefinancierd. Dit kan bewezen worden via bankafschriften die in de notariële akte worden vermeld.

Schenking vooraf:
Wanneer de blote eigenaar niet over voldoende eigen middelen beschikt, kan de vruchtgebruiker een schenking doen. Deze schenking moet echter plaatsvinden vóór de aankoop van het onroerend goed. De schenking kan via een notariële akte (met 3% schenkbelasting) of via een bankgift, waarbij er geen directe belasting verschuldigd is. Let wel op dat bij overlijden binnen drie jaar alsnog erfbelasting betaald moet worden.

Bewijsstukken:
Het is cruciaal om alle bankafschriften en schenkingsdocumenten zorgvuldig te bewaren. Dit helpt om aan de fiscus te kunnen bewijzen dat de gesplitste aankoop rechtmatig is uitgevoerd.

Correcte waardering van vruchtgebruik:
Het vruchtgebruik moet correct worden gewaardeerd, doorgaans aan de hand van wettelijke omzettingstabellen, die elk jaar geüpdatet worden. Deze waardering is belangrijk om een eerlijke verdeling tussen vruchtgebruiker en blote eigenaar te garanderen.

Conclusie

De gesplitste aankoop kan een effectieve strategie zijn om vermogen te plannen en belastingvoordelen te behalen. Het vereist echter wel een goede samenwerking tussen de vruchtgebruiker en de blote eigenaar, en een nauwkeurige naleving van fiscale regels. Met de juiste planning kan deze methode veel voordelen opleveren, zowel op korte als lange termijn.

Ook interessant